خلاء بانک توسعهای در بخش مسکن
خلاء «بانک توسعهای» در بخش مسکن
دنیای اقتصاد: برنامه‌های توسعهای در بخش مسکن کشور بر ضرورت تامین زمین ارزان در حاشیه شهرها برای ساخت مسکن حمایتی تاکید دارد؛ با این وجود هزینه تامین زیرساخت در زمین‌های حاشیه شهرها قابل توجه بوده و صرف این هزینه برای آماده‌سازی زمین باعث می‌شود تا در نهایت زمین آماده تحویل چندان ارزان نیز نباشد.
به گزارش خبرنگار گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد،هزینه تامین زیرساخت در زمین‌های بایر به میزانی قابل توجه است که فرآیند تامین زمین برای ساخت خانه ارزان در حاشیه شهرها را با چالش جدی مواجه کرده است.
در این شرایط، کارشناسان تامین مالی برای آماده‌سازی زمین و فراهم کردن زیرساخت در زمین‌های بایر را نیازمند وجود بانک توسعهای در بخش مسکن می‌دانند.
از سوی دیگر، در شرایط کنونی بانک فعلی فعال در بخش مسکن کشور حمایت‌گر بخش تقاضا است، اما سمت عرضه نیازمند حمایت مالی است و این حمایت نیز باید توسط یک بانک توسعهای انجام شود.
غلامرضا سلامی، صاحب‌نظر اقتصاد مسکن در گفت و گو با خبرنگار گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد در خصوص «چگونگی تامین مالی برای آماده‌سازی زمین‌های طرح ملی مسکن» و تامین زیرساخت در این بخش‌ها، به لزوم وجود یک بانک توسعهای به منظور تامین مالی پروژه‌های زیرساختی در این حوزه تاکید کرد و گفت: بانک مسکن در کشور بانکی توسعهای نیست؛ بلکه این بانک به متقاضیان خرید خانه از محل درآمد حاصل از پس‌اندازها، وام اعطا می‌کند و در واقع، پشتیبان بخش تقاضا در بخش مسکن است.
وی افزود: این بانک، قرار است که سودآور باشد و بر همین اساس نیز، جنس تسهیلات مسکن پرداختی به ویژه از نظر اقساط بازپرداخت، متناسب با توان مالی اقشار کم درآمد نیست.
سلامی ادامه داد: در حالی که بانک مسکن بر سمت تقاضا تمرکز دارد و درواقع تقویت کننده سمت تقاضا است؛ بخش مسکن در کشور نیازمند وجود بانکی مجزا است که از سمت عرضه حمایت کند و در واقع بر سمت عرضه متمرکز شود، این بانک باید منابع لازم بر ای توسعه عرضه مسکن در کشور را مهیا کند.
وی ادامه داد: در شرایط کنونی حتی اگر چنین بانکی نیز تاسیس گردد، به لحاظ تامین منابع مالی دچار چالش می‌شود؛ بانک توسعهای باید از سمت دولت حداقل برای بازه چند ساله حمایت مالی شود؛ این رویه در تمام دنیا وجود دارد؛ اما با توجه به شرایط بودجه‌ای کشور بعید است که دولت در شرایط کنونی چنین منابعی را در اختیار داشته باشد.
این صاحب‌نظر اقتصاد مسکن افزود: زمانی می‌توان پیشنهاد تاسیس یک بانک توسعهای برای حمایت از تولید مسکن را داد که برای تامین منابع آن نیز فکری شده باشد و پیشنهاد قابل اجرایی مطرح باشد؛ من معتقدم دولت می‌تواند با فروش بخشی از زمین‌های در اختیار خود منابع مالی لازم برای آغاز به کار یک بانک توسعهای در بخش مسکن کشور را فراهم کند.
وی ادامه داد: سازمان ملی زمین و مسکن دارنده اراضی ملی است؛ که قرار است بخشی از این زمین‌ها به مساحت شهرهای کشور اضافه شود؛ سازمان ملی زمین و مسکن می‌تواند بخشی از این اراضی را به شکل مرحله به مرحله واگذار کند، درآمد حاصل از این فروش باید توسط بانک توسعهای بخش مسکن صرف ایجاد زیرساخت در زمین‌های مدنظر شود.
سلامی گفت: به این ترتیب بانک توسعهای با فروش بخشی از زمین در یک منطقه منابع لازم برای ایجاد زیرساخت در یک منطقه را فراهم کرد ه و می‌تواند در ادامه با مشارکت شرکت‌های بزرگ سازنده یعنی شرکت‌های توسعه‌دهنده املاک، نسبت به ساخت خانه در منطقه‌ای که زیرساخت کافی دارد اقدام کند.
وی اظهار کرد: به این ترتیب درحالی که منابع مالی بانک توسعهای صرف آماده‌سازی زمین و زیرساخت می‌شود؛ خانه با سرمایه و مشارکت شرکت‌های توسعه‌دهنده املاک ساخته می‌شود و این موضوع می‌تواند بخشی از چالش عرضه در بخش مسکن را مرتفع کند.
سلامی در ادامه به تجربه وجود بانک توسعهای در بخش مسکن در کشور در دهه ۴۰ اشاره کرد و گفت: در آن دهه چنین بانکی وجود داشت و اتفاقا چند پروژه ساخت مسکن نیز توسط این بانک اجرایی شد، اما به دلایل مختلفی ادامه‌دار نشد.
وی ادامه داد: در شرایط کنونی در کشور یک بانک توسعهای در بخش صنعت فعال است که منابع مالی مورد نیاز صنایع کشور را تامین می‌کند؛ تسهیلات این بانک به شکل کاملا با برنامه و مطابق نظارت و مطابق میزان پیشرفت یک پروژه به متقاضیان واگذار می‌شود.
به گفته سلامی، تسهیلات اعطایی توسط این بانک عموما بلند مدت یعنی در بازه ۵ تا ۱۰ ساله بوده و سود بازپرداخت آن به میزانی تعیین می‌شود که صنایع متضرر نشوند. استفاده از تجربه این بانک برای حمایت از بخش ساخت‌وساز کشور ضرورت دارد.
این کارشناس اقتصاد مسکن در ادامه به نقش صندوق ملی مسک ن اشاره کرد و گفت: صندوق ملی مسکن با هدف ایفای نقش توسعهای در این بخش آغاز به کار کرد؛ اما اهداف تعیین شده برای این صندوق مطابق توانایی و ظرفیت آن نبود و درواقع بلندپروازانه تعیین شده بود؛ بنابراین به نتیجه مدنظر نیز نرسید. در این شرایط می‌توان از ظرفیت این صندوق برای ایجاد بانک توسعهای در بخش مسکن استفاده کرد.
وی اظهار کرد: سازمان ملی زمین و مسکن دارای بخش یاز اراضی ملی است و قرار است هر سال بخشی از این زمین‌ها را با جانمایی صحیح به ساخت مسکن ملی اختصاص دهد؛ این زمین‌ها می‌تواند به بانک توسعهای در بخش مسکن واگذار شود و بانک توسعهای نسبت به درآمدزایی از آن و در ادامه تکمیل زیرساخت و مشارکت با شرکت‌های توسعه‌دهنده برای ساخت خانه در این مناطق برای تمامی اقشار از جمله اقشار کم‌درآمد اقدام کند.
به اعتقاد وی، حتی برای ایجاد زیرساخت در این زمین‌ها نیز باید از ظرفیت شرکت‌های توسعه‌دهنده بهره گرفت.
سلامی تاکید کرد: در حالی که بانک مسکن فعلی به دلیل حمایت از سمت تقاضا امکان تبدیل شدن به بانک توسعهای را ندارد؛ می‌توان از ظرفیت صندوق توسعه ملی برای ایجاد بانک توسعهای بهره گرفت.
این صاحب‌نظر اقتصاد مسکن تاکید کرد: در تمام دنیا و به خصوص کشورهای اروپایی بعد از جنگ جهانی دوم، دولت با همکاری شرکت‌های توس عهدهنده زیرساخت و کار ساخت خانه‌های حمایتی را انجام داد و درواقع نوسازی اروپا با مدل مشابه ذکر شده انجام شد.
وی ادامه داد: شرکت‌های توسعه‌دهنده با در اختیار داشتن زمین رایگان می‌توانند خانه‌های با قیمت مناسب بسازند و باید شرایط به نحوی فراهم شود که بهای ساخت نیز از خریداران با بضاعت پایین در بازه طولانی مدت اخذ شود. در عین حال بانک توسعهای نیز هزینه زمین را نیز از متقاضیان خانه در بازه طولانی مدت و با نرخ بهره پلکانی اخذ کند.
منبع: donya-e-eqtesad.com