چرا روز حسابدار مهم است
چرا روز حسابدار مهم است
مهدی محمدی روزنامه‌نگار پنج‌شنبه گذشته به احتساب تقویم خورشیدی در کشور روز حسابدار بود، البته روز جهانی هم بر همین سیاق انتخاب‌شده، دوم تا هشتم دسامبر، ما نیز میانه‌اش ( پنجم دسامبر)را گرفته‌ایم، خیر باشد ان‌شاءالله! حالا ممکن است کسی هم بگوید مگر ما در تاریخ خودمان حسابداری و دیوان محاسبات نداشته‌ایم که معادل فرنگی‌اش را گذاشته‌اید، به‌جای خودش متین و خوش، لیکن به‌بیان‌دیگر، بازخوانی تاریخ، داستانی متفاوت جلوی روی‌مان می‌گذارد.
نقل است روزی انوشیروان عادل بر اصلاح نظام مالیاتی امپراتوری اراده کرد و چون در انجمن دبیران خواست ژست دمکراسی بگیرد، فرمایشی کرد و خواستار نقد و نظر شد، دبیری نگون‌بخت در باب محاسبه مالیات ثابت بر محصول متغیر یا چیزی مثل آن اشکال کرد که مایه ظلم است و شاهنشاه را آزرده کرد، می‌گویند دبیران آن‌قدر با قلمدان بر سرش کوفتند تا مُرد و لذت نقد و اصلاح حساب دیوان به گور برد.
یک نقل دیگر معاصر است، وقتی اعلی‌حضرت همایونی با مشاهده درآمدهای سرشار نفتی، هوس برداشتن گام‌های بلندتری تا دروازه‌های تمدن بزرگ کرد، میان کارشناسان سازمان برنامه‌وبودجه، حکم به دو برابر کردن بودجه عمرانی داد و نقد یکی از کارشناسان مبنی بر فروپاشی نظام با این تدبیر ملوکانه را به‌حساب نیاورد (همان اجلاس معروف رامسر و عارضه بیماری هلندی)
البته که آن کارشناس سر سلامت به دربرد اما شاه قدر قدرت دیری نپایید، مراد اینکه کارشناس بالاخره یک‌چیزی می‌داند که نقد می‌کند، حسابدار محترم فلان سازمان از دخل، خرج و درآمد یا سود و زیان در کنار هزار برگ خرید محاسباتی دیگر مطلع است، او اطلاعات دقیق را استخراج کرده و دودوتاچهارتا را از بر است، نظری بی‌غرض دارد و می‌خواهد وظیفه‌اش را انجام دهد.
منتها در ایران داستان گاهی رنگ گروتسک به خودش می‌گیرد، حسابدار، حسابر س و مدیر مالی تا وقتی برای حرفشان گوش شنوایی باشد و به عبارت دیگری هدفشان انجام‌وظیفه باشد، موفق‌اند، آنان داده‌های پاک مالی را در اختیار مدیران می‌گذارند، حساب‌وکتاب همه چیز را تا قران آخرش انجام می‌دهند، در عصر جدید حتی می‌توانند محاسبه کنند فلان فرآیند تولیدی، عملیات مالی یا حتی گرفتن یک تراکنش ساده بدون استفاده از کاغذ، چه هزینه‌ای بر هرکدام از ذینفعان یا محیط‌زیست و حتی شبکه انتقال برق اعمال می‌کند اما درنهایت یک امضا از سوی فلان مدیر یا اراده‌ای خارج از قافیه، بازی را مغلوبه می‌کند.
جامعه حسابداری اعم از کارشناسان مختلف با رده‌بندی‌هایی که خودشان می‌دانند، بهتر از هر کس دیگری تاثیر و تأثر اعداد، ارقام و داده‌های مالی یا نمودارها، گراف‌ها و اندیکاتورها را اندازه می‌گیرد، بی‌جهت نیست که حتی در دنیای یاکوزاها و مافیاها هم یک نفر هست که حساب همه‌چیز را دارد، همچنان که دنیای اقتصاد بر ستون داده‌های مالی استوار است، پس اگر کسی نظر آن‌ها را نادیده بگیرد، سرنوشتی بهتر از حضرات نامبرده در ابتدای یادداشت نخواهد یافت.
اما برگردیم به گزاره روز حسابدار و چرایی برگزیده شدن معادل بین‌المللی آن، از ظن نگارنده! در عالم توسعه‌یافته پیش‌ازاین پیشرفت‌ها و قرون رونق، جایی در تاریخ میان حساب‌وکتاب کنندگانشان با اهالی دیوان ما چندان تفاوتی از حیث علم و توانایی نبوده چه‌بسا ایرانیان پیوسته از سنت دیوانی ستبرتر و برجسته‌تری هم برخوردار بودند اما یک تفاوت جدی وجود داشت، مدیران، صاحبان ثروت و حتی دارندگان قدرت و به عبارتی تصمیم‌سازان، روی زمین زندگی می‌کردند، رویابافی هایشان را با اعداد و ارقام حسابدارانشان می‌سنجیدند! وقتی کشتی‌هایشان برای تجارت به شرق دنیا می‌رفتند، به‌جای رمل و اسطرلاب، چرتکه می‌انداختند، حساب سود و زیانشان را می‌کردند، به پشتوانه همین سوگیری مثبت که ما امروز آن را تکیه‌بر کار کارشناسی می‌نامیم، توانستند، ازآنچه کسب می‌کردند( فارغ از استعمار و روش غیرانسانی و ...)به‌درستی محافظت کنند.
اینجا اما وقتی پدر قائم‌مقام فراهانی در مقابل پرسش فتحعلی شاه قاجار پیرامون جنگ با روسیه قرار می‌گیرد و میزان مالیات تزار را شاه ممالک محروسه ملاک تاب نیاوردن در جنگ قرار می‌دهد، از چشم شاه می‌افتد، چراکه به کار کارشناسی از قرار معلوم اعتقاد نداشت!
تا اینجا چه نتیجه می‌گیریم؟ حسابدار، حسابرس و مدیر مالی قرار نیست اعداد، ارقام و نمودار یا گراف و اندیکاتور را برای آرزوهای من و شما محاسبه کند، همان‌طور که اقتصاد علم محسوب می‌شود، حسابداری هم علمی است که جامه دانش پوشیده، تجربه پذیر و قابل‌محاسبه است، نتایج هر فرآیندی از دیدگاه و دستگاه محاسباتی‌اش همان می‌شود که قبلا رخ‌داده، پس اگر جایی دیدید، شرکتی، مجموعه‌ای یا حتی دخل‌وخرج روزانه‌تان، فراتر از این‌ها، نتایج حاصله از فرآیندهای تولید کالا، خدمات و فروشتان دچار کاستی یا زیان و کمبود شده بدانید ایراد کار به کارشناس برمی‌گردد و اگر کارشناس درست انجام داده بود( که معمولا هم درست انجام داده) حتما تصمیم گیر، مسیر تصمیم‌سازی را از کار کارشناسی جدا کرده است.
به همین دلیل‌های که خواندید و بیشتر از آن، حرفه حسابداری و نقش آن در تصحیح مسیر تصمیم‌سازی، همان مغفولی است که توسعه پایدار در ایران به آن نیاز دارد، حسابدار امروز با استفاده از پیشرفته‌ترین ابزار و به‌خصوص ابزار نوینی مانند هوش مصنوعی، می‌تواند کارفرما، صاحب صنعت و خدمت و بالاتر از همه تصمیم‌ساز کلان را برای یافتن راه درست ( و البته راه راست) یاری کند، به تحلیل داده‌ها بپردازد و شما را از افتادن به دام تفسیر دلبخواهی و آرزومندانه از داده‌های مالی بازدارد، اگر روزی فرابرسد که ( حتما خواهد رسید) تصمیم‌ساز و تصمیم گیر در هر سطحی قائل به نظر کارشناسان باشد آنگاه می‌توان گفت توسعه پایدار در دسترس است وگرنه هوش مصنوعی هم ابزاری است در دست حسابدار، چوب جادو که نیست اخوی!
منبع: donya-e-eqtesad.com