تهران تاب زلزله را دارد؟
تهران تاب زلزله را دارد؟
دنیای اقتصاد: زمان وقوع زلزله قابل پیش‌بینی نیست، با این وجود کارشناسان با استناد به داده‌های تاریخی و با درنظر گرفتن گسل‌های تهران وقوع زلزله‌ای بزرگ در پایتخت را قطعی می‌دانند. تهران بر روی ۲ گسل مهم شمال و شهر ری واقع شده، درحالی که شدت زلزله گسل شمالی بیشتر است، اما بافت فرسوده و ناایمن در جنوب شهر باعث می‌شود تا این زلزله بحران جدی‌تری را برای شهروندان تهرانی رقم بزند. رئیس مدیریت بحران شهر تهران معتقد است عدم توجه کافی سیاست‌گذاران به بهبود ایمنی شهر باعث شده تا میزان آمادگی این سازمان برای مقابله با زلزله کمتر از ۵۰ درصد باشد. با این وجود اخباری مبنی بر مرگ‌ومیر گسترده در پی بروز زلزله در تهران نیز واقعیت ندارد.
علی نصیری رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در نشست خبری که روز گذشته در مرکز این سازمان برگزار شد، وقوع زلزله در پایتخت را قطعی عنوان کرد و گفت: تهران شهری زلزله‌خیز است، این شهر بر روس گسل‌های بزرگی از جمله گسل بزرگ شمال تهران، گسل جنوب و شمال ری و همچنین تعداد بیشتری گسل متوسط و فرعی احداث شده است. وجود این گسل‌ها، این شهر را در طول تاریخ مستعهد بروز زمین‌لرزه کرده و دیگر زمین‌لرزه برای این شهر غیرمترقبه نیست. تاریخ نشان می‌دهد که به طور میانگین هر ۱۶۰ سال یک مرتبه یک زلزله بزرگ مقیاس (بیش از ۵.۵ ریشتر) در این شهر به وقوع پیوسته است. تهران در طول تاریخ به دلیل وقوع زلزله‌های بزرگ بارها درهم کوبیده شده و مجدد بر روی ویرانه‌ها ساخته شده است. در این شرایط برای آنکه در برابر زلزله احتمالی آمادگی پیدا کنیم، چاره‌ای جز تمرین و برنامه‌ریزی مستمر نداریم.
رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درخصوص دستگاه‌های ارزیبا زلزله در شهر تهران نیز گفت: چند دستگاه برای سنجش زلزله شهر تهران نصب شده، اما هنوز در مرحله آزمایش و تست قرار دارد. پس از تایید و تکمیل این دستگاه‌ها، امکانی فراهم می‌شود تا پیش‌بینی زلزله از طریق پیامک به اطلاع شهروندان تهرانی برسد.
گسل ری، بدترین حادثه تهران را رقم می‌زند
علی نصیری در این نشست گفت: با فعال شدن گسل شمال تهران امکان بروز زلزله 7.2 ریشتری و در پی فعال شدن گسل ری امکان بروز زلزله 6.8 ریشتری برای تهران وجود دارد؛ با این وجود احتمال بروز خسارت در گسل ری بیش از گسل شمال تهران است. بافت فرسوده در مناطق جنوبی شهر تهران و انواع معضلات در این منطقه باعث می‌شود تا خطر و خسارت ناشی از فعال شدن گسل ری بیش از گسل شمال تهران باشد.
وی ادامه داد: اگرچه خطر فعال شدن گسل‌های اصلی شهر تهران غیرقابل انکار است؛ اما اخباری مبنی بر تخریب کل شهر و کشته شدن بخش زیادی از ساکنین شهر به طور قطع صحت ندارد. طی سال‌های اخیر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران با تمرین و برنامه‌ریزی مستمر به نتایج مناسبی رسیده، تجهیزات متعددی برای این سازمان خریداری شده و پایگاه‌های مدیریت بحران در شهر به لحاظ کمی و کیفی گسترش یافته‌اند. البته بروز چنین زلزله‌ای فوت بخشی از همشهری‌ها را لاجرم به همراه دارد، اما میزان واقعی حطر با آنچه گاهی گفته می‌شود تطبیق ندارد. با این وجود خطر آسیب به تجهیزات و تاسیاست شهر، به هم‌ریختگی و آشفتگی در شهر و مسائلی از این دست به شدت وجود دارد؛ هر چند تلاش می‌شود تا با ایمن‌سازی از بروز این وضعیت جلوگیری شود.
بی‌توجهی بودجه‌ای سیاست‌گذار به ایمنی تهران
نصیری در این نشست در پاسخ به میزان آمادگی فعلی سازمان مدیریت بحران برای مقابله با زلزله احتمالی گفت: مطالعه جدیدی در این خصوص انجام نشده و نمی‌توان عدد دقیقی اعلام کرد؛ با این وجود میزان آمادگی ستاد مدیریت بحران از کمتر از 10 درصد در یک دهه قبل به حدود 50 درصد رسیده است. بنابراین پیشرفت قابل توجهی حاصل شده، هرچند همچنان وضعیت با شرایط مطلوب فاصله جدی دارد.
وی ادامه داد: عدم تخصیص بودجه برای ایمن‌سازی شهر تهران در برنامه‌های بودجه سالانه کشور و عدم توجه به مساله ایمن‌سازی تهران و سایر شهرها در برنامه هفتم توسعه به خوبی موید آن است که همچنان سیاست‌گذاران به درک مناسبی از لزوم آمادگی برای مواجهه با بروز زلزله نرسیده‌اند.
تامین آب‌شرب تهرانی‌ها برای ۳ روز
رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران یکی از اقدامات مهم انجام شده برای مدیریت بحران پس از زلزله احتمالی تهران را ساخت 186 مخزن تامین آب فولادی عنوان کرد و گفت: تعداد این مخازن در دوره‌های قبل کمتر از 40 مورد بود؛ با همکاری شورای شهر تهران و آب‌فا تعداد این مخازن به 186 مورد رسیده و همچنان ساخت آنها ادامه دارد. هدف از ساخت این مخازن آن است که در صورت بروز زلزله، آب آشامیدنی مورد نیاز هر فرد به مدت 3 روز تامین شود. مطابق استانداردهای زمان بحران، هر فرد برای بقا روزانه به 3 لیتر آب تصفیه شده نیاز دارد، با تکمیل ساخت این مخازن، تامین آب شهروندان تهرانی به آب شرب در 3 روز اولیه پس از بروز بحران مرتفع می‌شود.
چالش تهران عملیاتی است نه علمی
خبرنگار دنیای اقتصاد در این نشست به گزارش «بررسی ابعاد وقوع زلزله در شهر تهران و تاب‌آوری شهر نسبت به بروز زلزله» که توسط آژانس همکاری بین‌المللی جایکا که در دهه 70 تهیه شده اشاره کرد و این سوال را مطرح کرد که چرا طی سال‌های گذشته، گزارش جدیدی در این زمینه تولید نشده است؟
نصیری در پاسخ گفت: گزارش آژانس همکاری بین‌المللی جایکا از زلزله احتمالی تهران به سفارش سازمان مدیریت بحران شهر تهران انجام شد. در ابتدای دهه 70 سازمان مدیریت بحران شهر تهران 4 پروژه را با همکاری این نهاد آغاز کرد که تهیه این گزارش بخشی از این مطالعه بود.
وی ادامه داد: طی سال‌های اخیر دانش مدیریت بحران در کشور به میزان قابل توجهی رشد یافته، در عین حال طی این سال‌ها با نهادها و موسسات معتبر بین‌المللی تعامل جدی داشته‌ایم و بنابراین چالشی در زمینه استخراج داده نداریم. درواقع چالش امروز تهران پیش‌بینی وضعیت در زمان وقوع زلزله نیست؛ چالش اصلی عدم توجه به سیاست‌های ایمنی اخذ شده است.
نصیری تاکید کرد: سیاست‌گذاران کشور باید بپذیرند که دانش موضوعی فانتزی نیست؛ برای حل بحران باید از آموخته‌های علمی در برنامه‌ریزی بهره گرفت؛ درصورتی که آنچه در بخش مدیریت بحران تولید می‌شود اجرایی شود، چالش‌های موجود مرتفع می‌شود.
وی تاکید کرد: سازمان مدیریت بحران در اجلاس‌های بین‌المللی شرکت می‌کند و از توان علمی اساتید دانشگاه بهره می‌گیرد. در حال حاضر این سازمان با نهادهای بین‌المللی متعددی از جمله دفاتر مختلف سازمان ملل و کشورهای مختلف همکاری دارد. درواقع نهادهای بیرونی و داخلی بر عملکرد ما نظارت دارند و تمامی این نظارت‌ها از آن حکایت دارد که این سازمان در مسیر بهبود عملکرد حرکت می‌کند.
نصیری در ادامه به تلاش ایران برای عضویت در گروه مشاوره بین‌المللی جستجو و نجات سازمان ملل اشاره کرد و گفت: برای عضویت در این نشست در حال آموزش هستیم، کشور روسیه به‌عنوان مربی ایران در این زمینه انتخاب شده و گروه‌هایی برای آموزش به کشور سفر کرده‌اند.
تهران برای مانور بزرگ زلزله آماده می‌شود
رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در نشست خبری روز گذشته خود به برگزاری تمرین سراسری زلزله در کلان‌شهر تهران در روز دوم اسفند اشاره کرد و گفت: طی سال‌های اخیر هر سال یک مرتبه مانور سراسری زلزله در شهر تهران برگزار شده است، اما این مانور به لحاظ جامعیت و سنجش تمامی عوامل به مراتب بزرگ‌تر خواهد بود.
وی ادامه داد: برای برگزاری این تمرین بالغ بر ۲ هزار نفر ساعت جلسه هماهنگی با ارکان اجرایی تمرین برگزار شد، ۲۰۰ کارکرد مورد تمرین قرار گرفت، همچنین 11 دستگاه اجرایی و مشارکت‌کننده در این تمرین حضور به هم خواهند رساند، ۱۰ هزار نفر به شکل مستقیم در این مانور حضور خواهند داشت. در عین حال 10 استان به عنوان معین در این مانور همراه تهران هستند. 51 سورتی پرواز در این مانور حضور به هم می‌رسانند.
منبع: donya-e-eqtesad.com