حذف تدریجی چکهای رمزدار
حذف تدریجی چکهای رمزدار
دنیای‌اقتصاد : روز شنبه بانک مرکزی تمهیدات جایگزینی چک تضمین شده به جای چک رمزدار را به شبکه بانکی ابلاغ کرد. این بانک نوشت: در راستای التزام‌بخشی به شرایط صدور و استفاده از چکهای تضمین شده، مقدمات ممنوعیت صدور چک رمزدار به‌صورت تدریجی و گام‌به گام در شبکه بانکی اجرایی می‌شود. گام‌های اجرایی مدنظر بانک مرکزی برای اجرایی شدن این طرح به شرح زیر است:
۱- آگاهی رسانی، فرهنگ‌سازی و تشویق عموم به دریافت چک تضمین‌شده: چک تضمین‌شده براساس موازین قانونی صدرالاشاره مجهز به شناسه صیادی ۱۶رقمی شده و وفق بخشنامه شماره ۰۰.۲۷۸۹۴۴ مورخ ۱۴۰۰.۰۹.۲۴ اداره نظام‌های پرداخت از طریق سامانه صیاد (پیچک) ثبت صدور می‌شود. صدور چک تضمین‌شده خارج از ضوابط قانون «اصلاح قانون صدور چک» ممنوع و تبادل بین بانکی چکهای تضمین‌شده فاقد شناسه صیادی از تاریخ ۱۴۰۱.۰۳.۱۷ وفق بخشنامه شماره ۰۱.۳۲۴۸۱ مورخ ۱۴۰۱.۰۲.۱۱ در سامانه چکاوک ممنوع شده است. لذا باتوجه به اینکه کلیه چکهای تضمین‌شده جاری مجهز به شناسه صیادی و از طریق سامانه صیاد (پیچک) ثبت صدور می‌شوند، قابل استعلام هستند و ذینفع آن میتواند در زمان دریافت با استفاده از شناسه ۱۶رقمی و مراجعه به کلیه مبادی استعلامی چک اعم از درگاه‌های نوین بانکی (اینترنت بانک و همراه بانک)، برنامک‌های موبایلی و سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ (به‌صورت پیامکی) از صحت چک صادره به نفع خود مطلع شود.
برقراری امکان استعلام چک تضمین‌شده مزیت درخور توجه‌ای نسبت به چک رمزدار ایجاد می‌کند؛ درحالی‌که چک رمزدار قابل استعلام نیست و ذینفع صرفا با مراجعه به بانک صادرکننده میتواند از صحت چک اطمینان حاصل کند. افزون بر این، چکهای تضمین‌شده بر خلاف چکهای رمزدار محدویت‌های جغرافیایی در محل صدور و نقد شوندگی را نداشته و در سراسر کشور قابل صدور و مبادله است. از سوی دیگر کارکرد چک تضمین‌شده مشابه چک رمزدار است و چک تضمین‌شده در وجه شخص و حساب معین و به‌صورت غیرقابل انتقال صادر می‌شود. لذا اشخاص می‌توانند در مراودات تجاری خود چک تضمین‌شده را جایگزین چک رمزدار کنند.
لذا با نظرداشت موارد فوق لازم است در زمان مراجعه مشتری و ارائه درخواست صدور چک رمزدار، متصدیان شعب مشتری را به صدور چک تضمین‌شده با تشریح مزایای مذکور هدایت کنند. ضمن آنکه مقتضی است در راستای اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی اقدامات موثری نظیر تهیه برنامه‌های آموزشی، بروشور، اطلاع‌رسانی در تارنماهای بانکی و... صورت پذیرد.
۲- یکسان‌سازی رویه پرداخت چک تضمین‌شده با رویه پرداخت چک رمزدار: در حال حاضر شبکه بانکی متعاقب دریافت چک رمزدار از ذینفع نسبت به بررسی چک و پرداخت وجه آن متعاقب حصول اطمینان از صحت چک اقدام می‌کند و پرداخت وجه به ذینفع را پیش از انجام عملیات تسویه بین بانکی وجوه چکهای رمزدار انجام می‌دهد. باتوجه به اینکه چکهای تضمین‌شده مشابه چک رمزدار فاقد وضعیت برگشتی هستند، بانک‌ها می‌توانند رویه مزبور را درخصوص چک تضمین‌شده نیز اجرایی کنند. بدیهی است به‌دلیل ثبت صدور چک تضمین‌شده در سامانه صیاد (پیچک)، صحت چک تضمین‌شده صادره از طریق سامانه برای بانک قابل تشخیص است و می‌توان در راستای مشتری‌مداری و یکسان‌سازی رویه‌های پرداخت نسبت به پرداخت وجه چک تضمین‌شده در زمان مراجعه ذینفع اقدام کرد. با توجه به اینکه واریز وجوه به ذینفع وجه افتراق چک تضمین‌شده و رمزدار است، اجرای این گام در جانشینی کامل چک تضمین‌شده بسیار حائز اهمیت است.
۳- ابلاغ ممنوعیت صدور چک رمزدار از سوی بانک مرکزی و عدم امکان تبادل چک رمزدار در سامانه چکاوک: چنانچه مقدمات اجرایی ممنوعیت صدور چک از طریق گام‌های ۱ و ۲ از سوی شبکه بانکی فراهم شود، ممنوعیت ابلاغ صدور چک رمزدار و عدم تبادل بین بانکی در سامانه چکاوک تسهیل‌شده و چالش‌‌های اجرای این مهم تقلیل خواهد یافت. بدیهی است با بررسی و رصد اقدامات اجرایی از سوی بانک‌ها، این بانک زمان‌بندی گام نهایی را برنامه‌ریزی می‌کند و برای اجرای یکنواخت در شبکه بانکی ابلاغ خواهد کرد. بر این اساس بانک‌ها موظفند درخصوص گام‌های اجرایی ۱ و ۲ تمهیدات لازم را انجام دهند و همچنین برای کاهش ملاحظات اجرایی، شبکه بانکی باید در صدور چکهای رمزدار به تاریخ روز تا زمان حذف کامل آن اهتمام لازم را داشته باشند تا بستر مناسب اجرای طرح فراهم شود.
منبع: donya-e-eqtesad.com